Zdrowe oleje z produktów europejskich
Data publikacji: 2018/08/22, zmodyfikowano: 2018/09/17
Zdrowe oleje z produktów europejskich (22.08.2018)
Wiemy już, że tłuszcze roślinne pozytywnie wpływają na nasz organizm. Wiemy też, że kilka takich olejów powstaje z produktów uprawianych w Polsce. Nie możemy jednak zapominać, że poza granicami naszego kraju produkuje się równie wartościowe oleje, na które warto zwrócić uwagę, na przykład olej budwigowy. Kilka z nich powstaje na naszym kontynencie, który, rozciągając się w kilku strefach klimatycznych, oferuje warunki do rozwoju różnych roślin. Najwięcej takich, które potem można przerobić na olej, rośnie w strefie klimatu śródziemnomorskiego. Przyjrzyjmy się więc, jakie to produkty, jakie oleje z nich powstają i jaki wpływ wywierają na nasz organizm.
Śródziemnomorska królowa – oliwa
Wprost z gajów oliwnych Włoch, Grecji czy Hiszpanii płynie do nas śródziemnomorska królowa zdrowych olejów – czyli oliwa. Warto zauważyć, że używany powszechnie zwrot „oliwa z oliwek” to niepotrzebne powtórzenie, ponieważ jak dotąd nie produkuje się jadalnej oliwy z niczego innego – my więc przyjmiemy określenie „oliwa”. Trzeba o niej mówić poprawnie, bo mówi się dużo – i nie bez przyczyny.
Oliwa oddziałuje pozytywnie właściwie na cały organizm. Tak jak tłuszcze z produktów polskich, również zawiera dużo przeciwutleniaczy i witaminy E, ma jednak inne składniki, odpowiadające za różne efekty, które oliwa daje. Po pierwsze, 73% jej składu to kwas oleinowy, który pozytywnie wpływa na układ oddechowy, i to nie tylko u dorosłych. Badania wykazały, że kobiety w ciąży, które regularnie spożywały oliwę, uchroniły swoje dzieci przed alergiami i astmą oskrzelową. Należy przy tym pamiętać, że oliwa nie jest jednak dobrym źródłem omega-3. W porównaniu do kwasu omega-6, jest go 9 razy mniej, a więc ten stosunek jest niekorzystny. Trzeba więc szukać kwasu omega-3 gdzie indziej, jednak absolutnie nie porzucać oliwy.
Jej drugim dobroczynnym działaniem jest redukcja procesów zapalnych w organizmie. Oliwa zawiera bowiem oleokantal, który zakłóca procesy zachodzące w przypadku wielu rodzajów stanów zapalnych, przy chorobie Alzheimera czy podczas powstania i rozrostu komórek nowotworowych. Oliwa wpływa także pozytywnie na układ krwionośny. Zmniejsza ryzyko udaru mózgu i chorób serca. Obniża także ciśnienie krwi, co w obecnych czasach, gdy nadciśnienie jest powszechne, czyni ją cenną dla wielu z nas. Dowiedziono także, że dieta, w której spożywa się dużo oliwy, może zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2, a w przypadku diabetyków obniżać poziom cukru we krwi.
To nie koniec pozytywnego wpływu oliwy, która dodatkowo działa antybakteryjnie. Co ciekawe, oliwa potrafi hamować rozwój lub nawet zabijać szkodliwe bakterie, w tym Helicobacter pylori, czyli bakterię odpowiedzialną za powstawanie wrzodów żołądka. Oliwa radzi sobie z tym gatunkiem bakterii lepiej niż antybiotyki – działa na 8 jego szczepów, z których 3 są antybiotykooporne. Tak pomoże nam oliwa, jeśli włączymy ją do naszej diety.
Musimy jednak pamiętać, że możemy ją także stosować na skórę czy włosy. Gdy posmarujemy nią skórę, złagodzimy jej podrażnienia, spłycimy zmarszczki i ochronimy ją przed promieniami UV. Zastosowana na włosy, oliwa sprawi, że będą lśniące i odżywione. Jeśli jednak chcemy oliwę stosować klasycznie, a więc w kuchni, musimy wiedzieć, jak jej używać. To, że oliwę warto dodawać do sałatek, sosów, polewać nią makaron czy maczać w niej chleb, zapewne wiemy. Co jednak ze smażeniem? Tyle razy powtarza się, by nie smażyć na oliwie. Okazuje się, że jest to mit – oliwa nadaje się do smażenia. Jej temperatura dymienia waha się od 180-210 stopni, a przed jej osiągnięciem oliwa jest bardzo stabilna. Dodatkowo związki w niej zawarte nie rozpadają się do substancji niebezpiecznych dla naszego zdrowia. Trzeba jednak pamiętać, by smażyć na oliwie tylko raz i nie dolewać zimnej oliwy do tej, na której już smażymy.
Należy też wybierać odpowiedni gatunek oliwy. Pewnie kojarzymy nazwy z widniejących na półkach butelek – virgin, extra virgin. Co one oznaczają? Kwasowość oliwy. Im niższa kwasowość, tym lepsza oliwa, wyprodukowana z oliwek świeżych, nieuszkodzonych, zebranych przed osiągnięciem pełnej dojrzałości i przetworzonych niemal zaraz po zbiorze. Oliwa extra virgin to taka, której kwasowość nie przekracza 0,8%. Wyciśnięto ją ze świeżych oliwek, w sposób mechaniczny, bez użycia żadnych związków chemicznych. Jest to tzw. oliwa z pierwszego tłoczenia i tylko taką należy wybierać, aby dostarczyć sobie maksimum składników odżywczych. Istnieje również oliwa virgin, która również pochodzi z pierwszego tłoczenia, ale ze względu na dojrzałość owoców lub ich uszkodzenie ma poziom kwasowości wyższy niż 0,8%, ale mniejszy niż 2%. Istnieją także oliwy o wyższym stopniu kwasowości, np. oliwa lampante, która, aby nadawać się do spożycia, musi przejść proces rafinacji. Sprawia to, że traci ona większość wartości odżywczych.
Najgorszą jakościowo oliwą jest ta z wytłoczyn oliwnych, wytwarzana z resztek po produkcji lepszych oliw, do których dodaje się substancje chemiczne, a następnie rafinuje. Nie ma ona właściwie żadnych wartości, toteż nie warto jej kupować.
Zdrowy karmel w płynie, czyli olej z orzechów włoskich
Kolejnym zdrowym olejem, który spożywa się w Europie, a dokładniej w regionie Morza Śródziemnego, i z produktów tam rosnących produkuje, jest olej z orzechów włoskich. Pozyskuje się go poprzez tłoczenie orzechów na zimno. Olej ten nie nadaje się do smażenia ani podgrzewania, ale ma wiele innych ciekawych zastosowań – można go używać nie tylko do przygotowania sałatek czy sosów, ale także jako dodatek do deserów, np. naleśników czy racuchów. Olej ten sprawdzi się w takiej roli, ponieważ ma charakterystyczny, orzechowy i słodki posmak o karmelowej nucie. Choć w Polsce nie jest popularny, warto rozważyć jego zakup, ponieważ jest nie tylko interesujący pod względem smaku, ale także zdrowy.
Czynnik, któremu przyglądamy się często, a wiec stosunek kwasów omega-3 do omega-6, przemawia na korzyść oleju z orzechów włoskich, bowiem jest bardzo korzystny. Oprócz witamin wymienianych w przypadku innych olejów, ten jego rodzaj zawiera duże ilości witamin z grupy B, które odpowiadają za czynność układu nerwowego, a także poprawiają nastrój i redukują stres. Wpływają one pozytywnie na funkcjonowanie naszego mózgu, ale także układów krążenia i oddechowego, na odporność organizmu oraz kondycję skóry, włosów i paznokci. Olej może się też okazać ciekawy dla osób cierpiących na… bezsenność. Regularne spożywanie oleju z orzechów włoskich pomaga zasnąć i wpływa pozytywnie na jakość snu, ze względu na zawartość w tym oleju melatoniny.
Jednak korzyści ze spożywania oleju z orzechów włoskich to nie jego jedyne zalety – warto także rozważyć aplikację oleju na skórę czy włosy. Po pierwsze, olej ten wykazuje działanie przeciwgrzybicze. Po drugie, działa przeciwbólowo – warto użyć go np. do masażu relaksacyjnego. Po trzecie, jest zbawienny dla naszych włosów. Wmasowany w skórę głowy, wspomaga ich wzrost, a także pomaga pozbyć się łupieżu, przeciwdziałając łuszczeniu się skóry głowy. Zaaplikowany bezpośrednio na włosy, wygładza je i odżywia, nadając im blask. Ze względu na to, że olej szybko jełczeje, należy przechowywać go w chłodnym miejscu w ciemnej butelce.
Olej z pestek winogron
Kolejnym olejem produkowanym z typowo śródziemnomorskiego produktu jest olej z pestek winogron. Wyciska się go z pokruszonych nasion – odpadów przy produkcji wina. Bardzo często zachwala się olej z pestek winogron, wymieniając jego zalety, jednak mimo to nie warto włączać go do swojej diety. Kwasy omega-6 zdecydowanie przeważają nad omega-3, a więc olej, zamiast działania prozdrowotnego, może się okazać dla nas niekorzystny. Można go jednak stosować zewnętrznie. Olej z pestek winogron dobrze nawilża skórę, a ze względu na swoją lekkość łatwo się w nią wchłania i nie pozostawia tłustych śladów, które mogą pojawić się przy innych olejach. Sprzyja on także regeneracji komórek skóry, dzięki czemu łagodzi stany zapalne i podrażnienia naskórka. Wpływa też pozytywnie na kondycję włosów, ponieważ zamyka ich łuski i odbudowuje ubytki w ich strukturze. Pomoże więc szczególnie osobom uskarżającym się na włosy suche i zniszczone, które często się łamią.
Olej budwigowy – ulepszony olej lniany
Wspominając o olejach europejskich, nie można pominąć tzw. oleju lnianego budwigowego. Jego nazwa pochodzi od nazwiska dr Johanny Budwig, niemieckiej biochemiczki, która była siedmiokrotnie nominowana do Nagrody Nobla za badania nad tłuszczami. To ona jako pierwsza zwróciła uwagę na nienasycone kwasy tłuszczowe, stwierdzając, że są nam niezbędne, a nasze ciała same ich nie wytwarzają. Dr Budwig stworzyła następnie dietę olejowo-białkową, w której jednym z podstawowych produktów jest właśnie olej budwigowy.
Czym różni się on od zwykłego oleju lnianego? Po pierwsze, ze względu na to, że dieta dr Budwig dopuszcza stosowanie jedynie produktów ekologicznych, jest to olej ekologiczny. Po drugie, najważniejsze, zawiera on dużo kwasu linolenowego – dlatego też często olej wysokolinolenowy opisuje się jako budwigowy. W diecie dr Budwig, olej budwigowy wykorzystywany jest do sporządzenia pasty serowo-olejowej, tj. zmiksowanych oleju lnianego, chudego serka oraz jogurtu lub kefiru (dla konsystencji). Pastę można spożywać samą, z chlebem lub jako dodatek do sosów sałatkowych lub bezcukrowych deserów.
Zdrowe oleje z produktów europejskich – podsumowanie
Jak widać, używając olejów z produktów polskich, warto również zwrócić uwagę na złota Starego Kontynentu. Na pierwsze miejsce wybija się oliwa. Jej lista dobroczynnych działań jest nieskończenie długa, dzięki czemu skorzysta z niej właściwie każdy. Obok niej, warto spróbować oleju z orzechów włoskich. Jego karmelowy posmak to zdecydowanie nie jego jedyna zaleta, dzięki czemu może nam się dobrze przysłużyć. Kolejny olej, olej z pestek winogron, choć ze względu na niekorzystny stosunek omega-3 do omega-6 nie powinien znaleźć się w naszej diecie, może zdecydowanie pomóc w przypadku problemów skórnych oraz kłopotów z kondycją włosów. Europa ma więc powód do chwalenia się swoim płynnym złotem, które dla nas może okazać się nie tylko doskonałym przysmakiem, ale również lekarstwem.
+ There are no comments
Add yours