Rodzaje kasz na polskich stołach
Data publikacji: 2017/08/15, zmodyfikowano: 2018/07/26
Przez wieki na polskich stołach, szczególnie tych mniej zamożnych, a wręcz chłopskich, królowały kasze. Już w średniowieczu znano kasze jęczmienną, żytnią, pszenną czy też gryczaną paloną (zwaną wtedy obwarzaną) i niepaloną (nazywaną żelazną). Dopiero w XX wieku kasze odeszły do lamusa, ustępując miejsca ziemniakom oraz produktom mącznym. Obecnie przeżywają renesans ze względu na swoje właściwości – zwolennicy zdrowego żywienia w swoim jadłospisie uwzględniają różne rodzaje kasz przygotowywane na wszystkie sposoby, ponieważ kasza to niemal zdrowie na talerzu. Jest świetnym źródłem węglowodanów złożonych, które powinny stanowić podstawowe paliwo dla naszego organizmu. Kasze w większości posiadają bowiem niski indeks glikemiczny. Oznacza to, że gdy zjemy kaszę, nasz organizm będzie wchłaniał glukozę powoli, dzięki czemu później poczujemy głód. Zawierają również wiele minerałów cennych dla naszego organizmu: cynk, magnez, potas, witaminy z grupy B. Są również bogatym źródłem błonnika, który zbawiennie wpływa na nasz układ trawienny.
Gryczana: Wyrazisty smak dla aktywnych
Jaką kaszę można by określić słowami: wyrazisty smak dla aktywnych? Oczywiście, jedną z najbardziej popularnych polskich kasz, czyli kaszę gryczaną. Jak już wspomniano, dzieli się ją na paloną i niepaloną. Pierwsza ma bardzo charakterystyczny, intensywny smak, który nie każdemu odpowiada. Jeśli należymy do tej grupy, powinniśmy się szybko do tej kaszy na nowo przekonać, szczególnie jeśli jesteśmy osobami aktywnymi fizycznie. Kasza gryczana zawiera dużą ilość przeciwutleniaczy, które wzmacniają naczynia krwionośne i zapewniają ich szczelność, przez co poprawiają ukrwienie mięśni oraz zapobiegają powstawaniu żylaków i tzw. „pajączków”. Kasza gryczana posiada również wartości przeciwzakrzepowe, przeciwnowotworowe i przeciwbakteryjne. Kasza gryczana nie zawiera glutenu, dostarcza za to jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, wapnia, fosforu oraz kwasu foliowego w stopniu wyższym niż pozostałe rodzaje kaszy.
JĘCZMIENNA: Zdrowa perła na talerzu
Niektórzy zapewne już odgadli, że zdrowa perła na talerzu to nic innego jak kasza jęczmienna. Wyróżniamy trzy rodzaje kaszy jęczmiennej: pęczak, kaszę wiejską (pęczak pocięty na kawałki) oraz kaszę perłową (pocięty pęczak poddany procesowi polerowania). Kasza jęczmienna wyróżnia się spośród innych poprzez obecność rozpuszczalnego błonnika zwanego β-glukanem, który zmniejsza stężenie złego cholesterolu, a także – poprzez pozytywny wpływ na komórki nabłonkowe jelita grubego – podnosi odporność organizmu (70% komórek odpornościowych człowieka znajduje się właśnie w jelicie). Jednak uwaga – kasza jęczmienna zawiera gluten, więc nie może znaleźć się w jadłospisie osoby na diecie bezglutenowej.
Słodko-słona kasza jaglana
Dlaczego wytwarzana z prosa kasza jaglana może być określana jako słodko-słona? To proste – nadaje się bowiem zarówno do dań wytrawnych, jak i słodkich. Smakuje tak samo dobrze np. z potrawką z warzyw, co ugotowana na mleku i podana z owocami. Kasza jaglana dostarcza naszemu organizmowi krzemu, który potrzebny jest naszym kościom, stawom i paznokciom, a także żelaza, którego niedobór prowadzi do anemii. Kasza jaglana wpływa pozytywnie nie tylko na nasz układ krwionośny czy kostny, ale także nerwowy – dostarcza nam bowiem lecytynę. Lecytyna odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie tego układu, wpływa pozytywnie na procesy zapamiętywania oraz na rozwój mózgu. Oprócz lecytyny, substancją zawartą w kaszy jaglanej i wartą uwagi są ligniny, które wyrównują naszą gospodarkę hormonalną oraz spowalniają procesy starzenia się i chronią przed nowotworami. Kaszę jaglaną, ze względu na fakt, iż nie zawiera ona glutenu, mogą spożywać niemal wszyscy – ograniczać ją powinny osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy.
Powiew egzotyki – kuskus
Niewątpliwie wraz z coraz większym ruchem turystycznym oraz wzrastającą popularnością restauracji orientalnych, przychodzi do nas kasza kuskus. Powstaje ona z pszenicy durum. Co ciekawe, początkowo kuskus był tylko odpadem powstającym w procesie przemiału pszenicy, dopiero później zaczął być wykorzystywany jako pożywienie. I bardzo dobrze – kuskus jest bowiem nie tylko błyskawiczny w przygotowaniu, ale także lekkostrawny, dzięki czemu nadaje się dla osób cierpiących na choroby układu trawiennego. Kuskus zawiera także najwięcej białka i węglowodanów spośród wszystkich kasz, a najmniej błonnika.
Smak dzieciństwa, czyli kasza manna i kukurydziana
Dla wielu z nas te dwa rodzaje kasz : manna i kukurydziana są smakiem dzieciństwa. Kaszę mannę podaje się zwykle gotowaną na mleku z owocami lub syropami. Powstaje podczas przemiału pszenicy na mąkę. Jest lekkostrawna, zawiera niewiele błonnika, toteż mogą ją spożywać osoby z chorobami układu pokarmowego czy te, które przebyły związane z nim zabiegi. Może również łagodzić biegunki. Słusznie kojarzy nam się z dzieciństwem. Kasza manna jest pierwszą glutenową kaszką, którą możemy podać niemowlętom w 5-6 miesiącu ich życia. Kasza kukurydziana również kojarzy się z dziecięcymi kaszkami (przynajmniej w Polsce – na świecie pełni wiele innych funkcji). Można ją wprowadzić do diety maluszka już na początku 5 miesiąca życia – kasza kukurydziana nie zawiera glutenu. Polecana jest dla osób cierpiących na problemy ze wzrokiem, ponieważ zawiera luteinę neutralizującą wolne rodniki, główną przyczynę pogarszania się wzroku.
Nasze kasze – podsumowanie
Jak szybko podsumować wszystkie nasze kasze? Są smaczne, pasują do wielu produktów, a przede wszystkim są niezwykle zdrowe. Wpływają dobrze na nasze mięśnie, kości, a także mózg. W zależności od tego, czego potrzebujemy, powinniśmy wybierać różne rodzaje kasz – gryczana polecana jest dla aktywnych, jaglana – dla osób pracujących umysłowo. Niektóre mogą znaleźć się w jadłospisach bezglutenowych. Różnorodność kasz można zaobserwować na podstawie poniższej tabeli, która przedstawia szczegółowe wartości odżywcze opisanych rodzajów kasz.
RODZAJE Kasz – wartości odżywcze
| Kasza gryczana | Kasza jęczmienna | Kasza jaglana | Kuskus | Kasza manna | Kasza kukurydziana | |
| Kalorie (wartość energetyczna) | 346 kcal | 354 kcal | 378 kcal | 376 kcal | 360 kcal | 370 kcal |
| Białko | 11,73 g | 12,48 g | 11,02 g | 12,76 g | 12,68 g | 7,11 g |
| Tłuszcz ogółem | 2,71 g | 2,30 g | 4,22 g | 0,64 g | 1,05 g | 1,75 g |
| Kwasy tłuszczowe nasycone | 0,591 g | 0,482 g | 0,723 g | 0,117 g | 0,150 g | ~ |
| Kwasy tłuszczowe jednonienasycone | 0,828 g | 0,295 g | 0,773 g | 0,089 g | 0,124 g | ~ |
| Kwasy tłuszczowe wielonienasycone | 0,828 g | 1,108 g | 2,134 g | 0,252 g | 0,430 g | 1 g |
| Kwasy tłuszczowe omega-3 | 0,060 g | 0,110 g | ~ | ~ | 0,030 g | ~ |
| Kwasy tłuszczowe omega-6 | 0,768 g | 0,998 g | ~ | ~ | 0,400 g | ~ |
| Węglowodany | 74,95 g | 73,48 g | 72,85 g | 77,43 g | 72,83 g | 79,45 g |
| Błonnik pokarmowy | 10,3 g | 17,3 g | 8,5 g | 5 g | 3,9 g | 3,9 g |
| Witamina A | 0 I.U. | 22 I.U. | 0 I.U. | 0 I.U. | 0 I.U. | 214 I.U. |
| Witamina E | 0,39 mg | 0,57mg | 0,05 mg | 0,52 mg | ~ | ~ |
| Witamina K1 | ~ | 2,2 µg | 0,9 µg | ~ | ~ | ~ |
| Witamina B1 | 0,224 mg | 0,646 mg | 0,421 mg | 0,163 mg | 0,280 mg | 0,551 mg |
| Witamina B2 | 0,271 mg | 0,285 mg | 0,290 mg | 0,078 mg | 0,080 mg | 0,382 mg |
| Witamina B3 (PP) | 5,135 mg | 4,604 mg | 4,720 mg | 3,490 mg | 3,310 mg | 4,968 mg |
| Witamina B6 | 0,353 mg | 0,318 mg | 0,384 mg | 0,110 mg | 0,103 mg | 0,182 mg |
| Witamina B9 (kwas foliowy) | 42 µg | 19 µg | 85 µg | 20 µg | 72 µg | 209 µg |
| Witamina B5 | 1,233 mg | 0,282 mg | 0,848 mg | 1,243 mg | 0,580 mg | 0,240 mg |
| Wapń | 17 mg | 33 mg | 8 mg | 24 mg | 17 mg | 3 mg |
| Żelazo | 2,47 mg | 3,60 mg | 3,01 mg | 1,08 mg | 1,23 mg | 4,36 mg |
| Magnez | 221 mg | 133 mg | 114 mg | 44 mg | 47 mg | 32 mg |
| Fosfor | 319 mg | 264 mg | 285 mg | 170 mg | 136 mg | 99 mg |
| Potas | 320 mg | 452 mg | 195 mg | 166 mg | 186 mg | 142 mg |
| Sód | 11 mg | 12 mg | 5 mg | 10 mg | 1 mg | 7 mg |
| Cynk | 2,42 mg | 2,77 mg | 1,68 mg | 0,83 mg | 1,05 mg | 0,66 mg |
| Miedź | 0,62 mg | 0,50 mg | 0,75 mg | 0,25 mg | 0,19 mg | 0,076 mg |
| Mangan | 1,62 mg | 1,94 mg | 1,63 mg | 0,78 mg | 0,62 mg | 0,174 mg |
| Selen | 8,4 µg | 37,7 µg | 2,7 µg | ~ | ~ | 10,5 µg |
| Cholesterol | 0 mg | 0 mg | 0 mg | 0 mg | 0 mg | 0 mg |
W naszym menu na konferencję znajdziecie prawie wszystkie rodzaje kasz 🙂
+ There are no comments
Add yours